Vici-beurs voor Marvin Tanenbaum

Genen bevatten de instructies voor het maken van eiwitten. Welke genen actief zijn in een cel, bepaalt hoe de cel eruitziet en wat de cel doet. Als een gen wordt geactiveerd, maakt het boodschapper-RNA (mRNA). Dit mRNA wordt gebruikt om eiwitten te maken. Nucleotiden zijn de bouwstenen van mRNA. Een combinatie van drie nucleotiden vormt een codon, dat overeenkomt met een specifiek aminozuur. De volgorde van de codons in het mRNA bepaalt de volgorde van aminozuren in een eiwit. Maar hetzelfde aminozuur kan door verschillende codons gecodeerd worden.

Verborgen genetische informatie achterhalen

Uit recent onderzoek blijkt dat deze codons een verborgen laag van informatie bevatten. Deze laat geeft niet alleen aan welke eiwitten moeten worden gemaakt, maar ook hoeveel er van die eiwitten moet worden geproduceerd. Hoewel verschillende codons kunnen coderen voor hetzelfde aminozuur, worden sommige codons sneller gelezen dan andere. Dit beïnvloedt de snelheid van eiwitproductie. Tanenbaum gaat met geavanceerde microscopietechnieken onderzoeken waarom bepaalde codons efficiënter worden afgelezen en hoe deze verschillen de genexpressie beïnvloeden.

Codongebruik in virussen onderzoeken

Tanenbaum zal met zijn team ook onderzoeken hoe virussen deze verborgen codon-informatie gebruiken om hun eiwitten te maken in gastheercellen. Virussen vertrouwen op de cellulaire machinerie van hun gastheer om hun eiwitten te maken, maar vaak gebruiken andere codons dan hun gastheer. Waarom dat zo is, is nog niet helemaal duidelijk. In dit project zal de groep bestuderen hoe het gebruik van codons de genexpressie beïnvloedt tijdens virusinfecties.

Invloed op ons begrip van genregulatie en therapieën

Met dit project wil Tanenbaum begrijpen hoe mRNA-sequenties niet alleen coderen voor aminozuren, maar ook de productie van eiwitten regelen. Door het gebruik van codons te onderzoeken, hoopt hij nieuwe manieren te ontdekken waarop genexpressie kan worden gereguleerd. Dit kan belangrijk zijn voor onderzoek op het gebied van ontwikkelingsbiologie, kanker en virusinfecties. Ook kunnen de resultaten helpen bij het verbeteren van mRNA-therapieën, vaccins en eiwitproductie. De nieuwe technologieën en methoden zullen beschikbaar worden gesteld aan andere onderzoekers. Daarnaast wordt samengewerkt met industriële partners om de maatschappelijke impact te vergroten.

Over de Vici beurs

De Vici-beurs van NWO is bedoeld voor senior onderzoekers die hebben bewezen dat ze hun eigen onderzoekslijn kunnen ontwikkelen. Met deze financiering kunnen zij dit onderzoek voortzetten en verder uitbouwen. De beurs bedraagt maximaal 1,5 miljoen euro. In totaal zijn dit jaar 43 Vici-aanvragen gehonoreerd.