Promotie Lotte van Rijnberk: “Regulatie en functie van polyploïdisatie tijdens ontwikkeling”

Tijdens de celdeling wordt het DNA in een cel verdubbeld, waarna het verdeeld wordt over twee dochtercellen. Beide nieuwe cellen bevatten dan twee kopieën van elk chromosoom en worden daarom diploïde cellen genoemd. Soms wordt het verdubbelde DNA echter niet verdeeld over twee dochtercellen, maar blijft het achter in één cel. Deze cel heeft daardoor meer dan twee kopieën van elk chromosoom, die verdeeld zijn over twee of meer celkernen, en wordt een polyploïde cel genoemd.

Functie van polyploïdisatie

Polyploïde cellen worden op een gereguleerde manier gevormd tijdens de ontwikkeling van verschillende soorten organismes en in verschillende soorten weefsels. Desondanks is het nog niet duidelijk wat de functie ervan is. Tijdens haar promotieonderzoek ging Lotte van Rijnberk daarom op zoek naar het nut van cellen met meerdere kernen. Ze bestudeerde de darm van de microscopische rondworm (caenorhabditis elegans), die een ideaal modelsysteem vormt voor onderzoek naar zowel de regulatie als de functie van polyploïdisatie.

Ondersteuning van eicellen

Samen met haar collega’s ontdekte ze dat het hebben van twee kernen belangrijk is voor de regulatie van de activiteit van genen in de darmen. Toen de onderzoekers ervoor zorgden dat er alleen ‘eenkernige’ cellen aanwezig waren in de darm, ontwikkelden de nakomelingen van de worm zich minder goed. De darmen zijn namelijk belangrijk voor de ondersteuning van eicellen. “Veel menselijke weefsels bevatten ook polyploïde cellen tijdens de ontwikkeling. Als hier iets bij misgaat, kan dat een effect hebben op de gezondheid. Daarom is het belangrijk om dit verder uit te pluizen,” vertelt Van Rijnberk.

Achtbaan

Ze noemt haar promotietraject een achtbaan. “Ik vond het heel leuk om naar de wormen te kijken onder de microscoop. En ik heb mijn vaardigheden enorm kunnen ontwikkelen, bijvoorbeeld op het gebied van data-analyse.” Maar het echte hoogtepunt werd gevormd door haar mede-PhD-studenten, met wie ze alles kon delen. “Onderzoek gaat zelden volgens plan, dat kan frustrerend zijn. Het is dan heel fijn om lotgenoten te hebben, waar je je zorgen mee kunt bespreken en leuke dingen mee kunt doen.”

Sociale activiteiten

Mensen die net beginnen aan hun promotietraject wil ze daarom ook meegeven om vooral veel collega’s op te zoeken. “Het is zonde dat er lange tijd zo weinig sociale activiteiten waren vanwege corona, maar ga ernaartoe nu het langzamerhand weer kan. Die activiteiten maken het hier bij het Hubrecht zo leuk,” zegt Van Rijnberk. De afronding van haar promotietraject viert ze dan ook passend. “Een groot feest met een DJ, lekker dansen.”