Promotie Jelte van der Vaart: “Organoïden uit volwassen stamcellen als model voor een breed spectrum aan ziekten”

Door de ontwikkeling van organoïdenMini-organen die in het laboratorium gekweekt worden. Deze organoïden bootsen de vorm en functie van het oorspronkelijke orgaan na. Onderzoekers gebruiken deze structuren onder andere om het effect van medicijnen op zieke organen te kunnen bestuderen. kunnen onderzoekers het functioneren van zowel gezonde als zieke organen bestuderen in het laboratorium. Tijdens zijn PhD heeft Jelte van der Vaart dan ook gebruik gemaakt van verschillende organoïden om een beter beeld te krijgen van uiteenlopende ziektes. Daarnaast heeft hij de collectie uitgebreid door zelf nieuwe organoïdemodellen te ontwikkelen van de schildklier en de longblaasjes van de mens. Door middel van al deze modellen heeft Van der Vaart een grote hoeveelheid data kunnen verzamelen, die bijdragen aan een beter begrip van verschillende menselijke ziektes.

SARS-CoV-2 onderzoek tijdens de pandemie

Eén van de hoogtepunten van Van der Vaart’s PhD was het onderzoek naar SARS-CoV-2. Samen met Joep Beumer haalde hij de benodigde virusmonsters op bij het Erasmus MC in Rotterdam. Tijdens de nationale lockdown reisden de twee onderzoekers over verlaten wegen om hun experimenten uit te voeren in een leeg instituut. Van der Vaart: “Het voelde apocalyptisch en als een einde-van-de-wereld serie: twee wetenschappers op zoek naar een geneesmiddel om de wereld te redden. Dat het resulteerde in een artikel in Science maakt het al helemaal tot een goede herinnering.” In de publicatie lieten de onderzoekers zien dat SARS-CoV-2 naast longcellen ook darmcellen kan infecteren. Dit bood een nieuw perspectief op de infectieuze eigenschappen van het virus.

Toekomstige perspectieven

Kenmerkend aan organoïden is hun grote overeenkomst met de organen in het menselijk lichaam. Dit maakt de vertaling van wetenschappelijke bevindingen naar de kliniek gemakkelijker dan voorheen, waardoor bijvoorbeeld nieuwe therapieën sneller ingezet kunnen worden. Bovendien zijn de schildklier-organoïden die Van der Vaart heeft ontwikkeld een belangrijke innovatie in de organoïdebiologie. Door middel van dit model kunnen wetenschappers de werking van de schildklier tijdens gezondheid en ziekte onderzoeken – iets dat hiervoor niet goed mogelijk was.

Volgens van der Vaart bieden de resultaten van zijn onderzoek een ondergrond voor verdere studies naar menselijke ziektes: “Voor de volgende stappen zijn verschillende experts nodig, onder andere op het gebied van virologie, stamcelbiologie en de kliniek. Zij kunnen deze organoïden vervolgens gebruiken om openstaande vragen in hun vakgebied te beantwoorden.”

Het belang van balans

Nu hij zelf bij het einde van zijn PhD is aangekomen, raadt Van der Vaart andere PhD-studenten aan om de balans te vinden tussen hun project en hun persoonlijke leven. “Alhoewel een PhD heel erg stressvol kan lijken, is het belangrijk om wat te maken van zowel je project als je leven buiten het lab. Het is beter om efficiënt te werken als je in het lab bent en te ontspannen in het weekend of in de avonden, dan zoveel mogelijk tijd door te brengen in het lab. Door je gedachten te verzetten zal je waarschijnlijk nieuwe ideeën krijgen en genoeg energie hebben om die ideeën waar te maken.”

Tijd om de promotie te vieren

Aangezien de beperkingen voor bijeenkomsten opgeheven zijn, kan Van der Vaart zijn nieuwe titel vieren: “Er zal volledig publiek aanwezig zijn, zowel tijdens de verdediging als tijdens de borrel naderhand. De dag erna gaan we het vieren met vrienden en familie met een groot feest!”