Credit: Talya Dayton, copyright: Hubrecht Institute. 11 december 2023 Mogelijke nieuwe behandeling voor neuro-endocriene tumoren in de longen Terug naar nieuws De Organoid groep (Hubrecht Instituut) en het Rare Cancers Genomics Team (IARC/WHO) hebben een manier gevonden om monsters van verschillende soorten neuro-endocriene tumoren (NET’s) te laten groeien in het lab. Tijdens de ontwikkeling van hun nieuwe model, ontdekten de onderzoekers dat sommige long-NET’s het eiwit EGF nodig hebben om te groeien. Dit soort tumoren kan daarom mogelijk worden behandeld met remmers van de receptor voor EGF. De resultaten zijn op 11 december 2023 gepubliceerd in Cancer Cell. Neuro-endocriene tumoren Neuro-endocriene tumoren (NET’s) zijn relatief zeldzame tumoren die langzaam kunnen groeien. Sommige NET’s kunnen echter agressief en moeilijk te behandelen zijn. Welke tumoren agressief zullen worden, is nog niet te voorspellen. Er zijn heel weinig modellen om NET’s in het lab te bestuderen, wat het onderzoek naar dit type tumor beperkt. Een kweek van mini neuro-endocriene tumoren. Credit: Talya Dayton, copyright: Hubrecht Institute. Nieuw ziektemodel Wetenschappers van de Organoid groep (Hubrecht Instituut) en het Rare Cancers Genomics Team (IARC/WHO) zijn daarom op zoek gegaan naar nieuwe manieren om NET’s te onderzoeken. Ze gebruikten cellen van patiënten met NET’s en kweekten deze op tot 3D-structuren die organoïden worden genoemd. Deze organoïden bootsen het gedrag van echte NET’s na en kunnen daarom worden gebruikt om zulke tumoren in het lab te onderzoeken. Het nieuwe model is het eerste organoïdemodel van de ziekte. Groeifactor Tijdens het ontwikkelen van de organoïden ontdekten de onderzoekers dat sommige long-NET’s een specifiek eiwit nodig hebben, de Epidermale Groeifactor (EGF), om te groeien. “Als we de receptor voor EGF remmen, sterven sommige organoïden. Blijkbaar zijn deze organoïden afhankelijk van EGF voor hun overleving,” zegt Talya Dayton, co-eerste auteur van de publicatie in Cancer Cell. “We hebben meer onderzoek nodig om onze bevindingen te bevestigen, maar deze resultaten kunnen erop wijzen dat patiënten met EGF-afhankelijke NET’s behandeld zouden kunnen worden met remmers van de EGF-receptor.” Zulke remmers maken al deel uit van de behandeling van andere soorten tumoren. Agressieve tumoren Meestal wordt aangenomen dat tumoren onafhankelijk zijn van groeifactoren. Dat sommige NET’s toch afhankelijk blijken te zijn van de groeifactor EGF is dan ook verrassend. “We denken dat hun afhankelijkheid van EGF gedeeltelijk zou kunnen verklaren waarom sommige van deze tumoren langzaam groeien. We denken ook dat dit zou kunnen betekenen dat een van de manieren waarop NET’s agressief kunnen worden, is door onafhankelijk te worden van groeifactoren. Als ze de groeifactor niet langer nodig hebben, kan hun groei namelijk versnellen,” legt Dayton uit. Mogelijke nieuwe behandeling Het nieuw ontwikkelde model voor NET’s biedt een nieuwe manier om de ziekte in het laboratorium te onderzoeken. Dayton: “Hierdoor kunnen wij en andere wetenschappers de biologie van deze tumoren begrijpen, zodat we hopelijk effectieve behandelingen kunnen vinden.” Hoewel meer onderzoek nodig is, wijst het model al naar een nieuwe behandelingsroute voor patiënten met NET’s in de longen. Publicatie Druggable Growth Dependencies and Tumor Evolution Analysis in Patient-Derived Organoids of Neuroendocrine Neoplasms from Multiple Body Sites. Talya L. Dayton*, Nicolas Alcala*, Laura Moonen, Lisanne den Hartigh, Veerle Geurts, Lise Mangiante, Lisa Lap, Antonella F.M. Dost, Joep Beumer, Sonja Levi, Rachel S. van Leeuwaarde, Wenzel M/ Hackeng, Kris Samsom, Catherine Voegele, Alexandra Sexton-Oates, Harry Begthel, Jeroen Korving, Lisa Hillen, Lodewijk A.A. Brosens, Sylvie Lantuejoul, Sridevi Jaksani, Niels F.M. Kok, Koen J. Hartemink, Houke M. Klomp, Inne H.M. Borel Rinkes, Anne-Marie Dingemans, Gerlof D. Valk, Menno R. Vriens, Wieneke Buikhuisen, José van den Berg, Margot Tesselaar, Jules Derks, Ernst Jan Speel, Matthieu Foll, Lynnette Fernández-Cuesta and Hans Clevers. Cancer Cell, 2023. *Co-eerste auteurs Hans Clevers is adviseur/gastonderzoeker bij het Hubrecht Institute voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek (KNAW) en bij het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie. Hij is hoogleraar Moleculaire Genetica bij de Universiteit Utrecht en Oncode Investigator. Hans Clevers is sinds maart 2022 Head of pharma Research and Early Development (pRed) bij Roche. In het verleden is hij directeur/president geweest van het Hubrecht Instituut, de KNAW en het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie.