29 november 2018 Mini-levers voor onderzoek naar leveraandoeningen Terug naar nieuws Onderzoekers van het Hubrecht Instituut in Utrecht en van Rockefeller University in New York hebben een methode ontwikkeld waarmee menselijke levercellen in het lab kunnen uitgroeien tot mini-levers. Met behulp van deze mini-levers kan onderzoek worden gedaan naar virusinfecties van de lever (zoals hepatitis B en C), naar malaria en naar erfelijke leveraandoeningen. In de toekomst kunnen deze mini-levers wellicht proefdieren vervangen in onderzoek naar mogelijke schadelijke bijwerkingen van nieuwe medicijnen en kunnen ze een aanvulling zijn op de huidige wijze waarop levertransplantaties worden uitgevoerd. De onderzoekers publiceren hun resultaten vandaag in het wetenschappelijke tijdschrift Cell. Leveraandoeningen De lever is de chemische fabriek van ons lichaam met diverse functies, zoals het verwijderen van gifstoffen en medicijnen uit het bloed, de productie van gal voor het afbreken van vetten en het opslaan van energie in de vorm van glucose. Bij schade aan de lever door bijvoorbeeld een schadelijke stof, een virusinfectie of een erfelijke ziekte kan de lever deze functies niet goed meer uitvoeren. De zoektocht naar behandelingen voor dit soort ziektes wordt bemoeilijkt door het gebrek aan een goed laboratorium-model voor de menselijke lever. Op dit moment zijn onderzoekers aangewezen op proefdieren, dan wel op cellen afkomstig van ‘afgewezen’ transplantatie-levers; dergelijke menselijke cellen kunnen slechts enkele dagen in het lab gekweekt worden. Met dit nieuw ontwikkelde model kunnen we meer leren over de menselijke lever in gezondheid en ziekte en kunnen we veel nauwkeuriger de (bij-)werkingen van geneesmiddelen in kaart brengen. Mini-levers… De onderzoekers hebben een methode ontwikkeld waarmee levercellen afkomstig van muizen of mensen gedurende vele maanden in het laboratorium doorgroeien in de vorm van ‘organoiden’, oftewel mini-levers. Omdat deze mini-levers worden gemaakt van levercellen, of hepatocyten, lijken ze sterk op de lever in het lichaam. Deze gekweekte menselijke mini-levers zijn functioneel wanneer ze getransplanteerd worden in muizen met een erfelijke leveraandoening. … kunnen leiden tot nieuwe behandelingen Virusinfecties in de lever, zoals hepatitis B en C, verhogen de kans op leverkanker. Lopend onderzoek laat nu al zien dat deze ziektes goed bestudeerd kunnen worden in ‘mini-levers’. Daarnaast kunnen mini-levers nu reeds gemaakt worden van de levercellen van mensen met erfelijke leveraandoeningen, waarmee mogelijke behandeling van deze ziektes in zicht komt. Vervangen van proefdieren In toxicologische studies wordt onderzocht wat de schadelijke effecten van bijvoorbeeld nieuwe medicijnen zijn. Op dit moment vindt dit onderzoek voornamelijk in proefdieren plaats. In samenwerking met Stichting Proefdiervrij is inmiddels een onderzoek gestart om de menselijke ‘mini-lever’- technologie te testen als vervanging van toxicologisch onderzoek in proefdieren. Long-term expansion of functional mouse and human hepatocytes as 3D organoids. Huili Hu, Helmuth Gehart, Benedetta Artegiani, Carmen Lopez-Iglesias, Florijn Dekkers, Onur Basak, Johan van Es, Susana M. Chuva de Sousa Lopes, Harry Begthel, Jeroen Korving, Maaike van den Born, Chenhui Zou, Corrine Quirk, Luis Chiriboga, Charles M. Rice, Stephanie Ma, Anne Rios, Peter J. Peters, Ype P. de Jong, Hans Clevers. Cell 2018 Prof. dr. Hans Clevers is groepsleider bij het Hubrecht Instituut, professor Moleculair Genetics bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht en de Universiteit Utrecht en Oncode Investigator. Dr. Ype de Jong is assistant professor in Gastroenterologie en Weill Cornell en guest investigator aan The Rockefeller University, beide in New York.
