17 juni 2020 Internationale postdoc beurs voor Delilah Hendriks voor bestuderen leverziekten Terug naar nieuws Delilah Hendriks heeft een internationale postdoc fellowship ontvangen van de Zweedse Nationale Wetenschapsraad (Vetenskapsrådet) om haar onderzoeksverblijf in Nederland voort te zetten. Deze beurs maakt het mogelijk dat onderzoekers die hun promotieonderzoek in Zweden hebben gedaan ervaring opdoen in het buitenland en hun eigen onderzoekslijn ontwikkelen. Hendriks zal deze beurs voor drie jaar onderzoek gebruiken om haar onderzoek in de groep van Hans Clevers voort te zetten. Hier combineert ze genetische modificatie-technieken met menselijke organoïden om leverziekten te bestuderen. Hendriks promoveerde aan het Karolinkska Institutet in Stockholm, Zweden, in 2018. Daarna verhuisde ze naar Nederland en begon haar postdoctorale onderzoek in de groep van Hans Clevers. In deze periode ontwikkelde ze een nieuw stukje gereedschap gebaseerd op de CRISPR-Cas methode, waarmee ze in menselijke organoïden, of mini-orgaantjes, specifieke genen kan labelen met een kleur. Dankzij de internationale postdoc beurs kan ze deze methode combineren met andere strategiën voor het bestuderen van leverziekten. Leververvetting Niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) is een van de meest voorkomende soorten chronische leverziekte. Deze ziekte komt op dit moment wereldwijd voor bij ongeveer één op de vier mensen, maar verwacht wordt dat het aantal mensen met deze ziekte blijft groeien. NAFLD omvat een spectrum van verschillende leverziektes, van eenvoudige vervetting (de ophoping van vet in levercellen) tot ernstige niet-alcoholische steatohepatitis (NASH). Uiteindelijk kan NASH leiden tot leverkanker of leverfalen, waarna de patiënt een orgaantransplantatie nodig heeft. Een leverorganoïde met in rood een network van galwegen die gal opvangen en in groen de levercellen. Credit: Delilah Hendriks. Gebrek aan experimentele modellen Op dit moment bestaan er geen goedgekeurde medicijnen voor NAFLD doordat onderzoekers en artsen de ziekte nog niet goed op moleculair niveau begrijpen. Dit komt deels doordat er een gebrek is aan betrouwbare experimentele modellen. Resultaten van diermodellen kunnen niet direct vertaald worden naar de mens, door verschillen in bijvoorbeeld dieet, metabolisme en genetica. Tegelijkertijd zijn representatieve menselijke modellen schaars. Hendriks streeft ernaar dit gat te vullen door gebruik te maken van menselijke leverorganoïden, minuscule versies van de lever die gekweekt worden in het lab – een nieuwe manier voor het bestuderen van leververvetting. Ziekten nabootsen met menselijke organoïden Met behulp van de international postdoc beurs zal Hendriks haar werk voortzetten en een menselijk model voor leververvetting ontwikkelen. Hiervoor zal ze verschillende methodes toepassen op de leverorganoïden, waaronder genetische modificatie met CRISPR-Cas, het samen kweken van de organoïden met andere soorten levercellen en de nieuwste technieken om DNA-volgordes te bepalen. Dit model zal haar meer inzicht geven in de cellulaire en moleculaire mechanisms die ten grondslag liggen aan leververvetting, in een model dat relevant is voor de ziekte bij mensen. De resultaten van deze studies leiden in de toekomst wellicht tot het identificeren van nieuwe biomarkers waarmee de ziekte beter herkend kan worden, en nieuwe doelwitten om een therapie op te richten.
