FEBS Letters special over bloedstamcellen

Catherine Robin, groepsleider aan het Hubrecht Instituut, is onlangs uitgenodigd door FEBS Letters om als hoofd (gast-) auteur een speciale uitgave van het blad te redigeren over bloedstamcellen.

Hematopoëtische stamcellen of bloedstamcellen zijn multipotente stamcellen, die in de regel primair in het rode beenmerg voorkomen. Uit deze cellen worden alle bloedcellen gevormd; dit vormingsproces wordt hematopoëse genoemd. De bloestamcellen uit het beenmerg of uit het navelstrengbloed (placentabloed) worden bij de behandeling van leukemie gebruikt voor de beenmergtransplantatie of stamceltransplantatie.

In deze speciale uitgave van FEBS Letters komen verschillende experts aan het woord die de laatste stand van zaken bespreken als het gaat om het maken en bestuderen van bloedstamcellen met de allerlaatste technieken. Allen benadrukken ook het belang van het fundamentele onderzoek naar bloedstamcellen: pas als we goed begrijpen hoe deze natuurlijk ontstaan kunnen we ook begrijpen hoe dit proces fout gaat in een pathologische situatie. Een gouden graal in het onderzoek naar bloedstamcellen is het maken van een bloedstamcel de novo. Bijvoorbeeld uit ES cellen of iPS cellen of via het herprogrammeren van somatische cellen. Maar dit blijkt nog een hele uitdaging.

Het tijdschrift is opgedeeld in drie delen: in het eerste deel komt vooral de vroege productie van bloedstamcellen aan bod in verschillende soorten (fruitvlieg, zebravis, klauwkikker, muis en mens). In het tweede deel gaat het over het moleculair controleren van de stamcel differentiatie en specificatie, middels genetisch programmeren, chromatine regulatie, epigenetische regulatie en de dynamiek van enhancers. Het derde deel gaat over nieuwe technieken (single cell RNA-sequencing, massa cytometrie, integration site barcoding, cellulaire barcoding en transposon barcoding) en nieuwe computermodellen die inzicht geven in cellulaire heterogeniteit, cellulaire lijn-differentiatie en regulatoire relaties. Het vierde deel gaat over de voortgang en vooruitzichten in het produceren van bloedstamcellen in vitro – die heilige graal dus.

FEBS Lett. 2016 Nov;590(22)